Szczawnica – 6 tysięczne miasto uzdrowisko położone na granicy Pienin i Beskidu Sądeckiego w dolinie Grajcarka u jego ujścia do Dunajca. Siedziba gminy miejsko – wiejskiej.

Nazwa miejscowości pochodzi od kwaśnych wód zwanych przez górali szczawami. Pierwsza wzmianka o osadzie pochodzi z 1413 roku i dotyczy zapisania przez króla Władysława Jagiełłę 400 florenów Abrahamowi z Goszyc przy okazji, którego to zapisu wymieniono dwie Szczawnice : Wyżnią i Niżnią. Mieszkańcy Szczawnicy Niżnej specjalizowali się w spławie drewna, a Wyżnej – w pasterstwie.  Do końca XVIII wieku Szczawnica była częścią Starostwa Czorsztyńskiego. Jako zdrojowisko znana jest od ponad 200 lat. Dynamiczny rozwój Szczawnicy jako uzdrowiska przypada na połowę XIX wieku, kiedy to właścicielem uzdrowiska został Józef  Szalay. Przyjechał on do Szczawnicy po śmierci swojego ojca Stefana w 1839 roku. Był właściwym twórcą uzdrowiska i prawie 40 lat swego pracowitego życia poświęcił w całości Szczawnicy. Zbudował pierwsze łazienki, wystawił nowe budynki zdrojowe i pensjonaty, da oprawę architektoniczną odkrytym źródłom: Magdaleny, Walerii, Jana, Szymona, Heleny i Anieli. Rozszerzył i unowocześnił Park Zdrojowy, wybudował kaplicę zdrojową. Zapraszał do Szczawnicy wybitnych ludzi epoki, między innymi wybitnego balneologa Józefa Dietla. Szalay zachęcał właścicieli góralskich domów do podnoszenia ich standardu poprzez stawiane pieców z kominami oraz wyposażenie izb gościnnych w podłogi, szklane okna i niezbędne kuracjuszom sprzęty. Każda tak zmodernizowana chałupa otrzymywała specjalny szyld z nazwą i stosowanym rysunkiem oraz była rejestrowana jako oficjalna, polecana kwatera.

W tym okresie Szalay spopularyzował także spływ Dunajcem łączonymi góralskimi czółnami. Od 1854 r., gdy z tej rozrywki skorzystał arcyksiążę Karol Ludwik, stała się ona obowiązkowym punktem programu pobytu w Szczawnicy aż po dzień dzisiejszy. Jest to atrakcja która przyciąga tłumy turystów. I co się dziwić. Przełom pieniński to głęboko wciśnięty między wapienne skały wąwozu Dunajca, na odcinku między Sromowcami Niżnymi a Szczawnica. Jest to jedna z największych osobliwości turystyczno – krajoznawcza Pienin na skalę europejską.

Dzięki rodzinie Szalaya Szczawnica kwitła. W tym okresie miasto odwiedziło wielu polskich artystów m.in. Henryk Sienkiewicz.

Rozwój Szczawnicy przerwała wojna . W 1948 r. obiekty uzdrowiska znacjonalizowano. Powstało kilka dużych branżowych sanatoriów, Zakład Wodoleczniczy, pijalnia wod ,,Magdalena”. Dopiero pod koniec XX w. udało się spadkobiercom hr. Stadnickiego odzyskać prawo do budowli i terenów będących jego własnością.